جاجیم چیست

جاجیم چیست و انواع آن کدام است؟

جاجیم چیست،جاجیم یکی از صنایع دستی است، که به عنوان زیرانداز از پشم یا پنبه یا ترکیبی از هر دو بافته می شود. مشخصات اصلی آن این است که پرز ندارد، و نسبتاً ضخیم است و از دو طرف قابل استفاده است. جاجیم در نواحی غرب و شمال غرب ایران بافته می شود، البته در مناطق مختلف اسامی متفاوتی دارد. مثلاً در ایلام به ژول معروف است. به همین ترتیب به ماشینی که ژول با آن می بافند، جولایی یا ژولهی و به کسی که ژول می بافد، ژوله می گویند. اگرچه در جاجیم­بافی از دستگاهی استفاده می شود، اما کاملاً متکی به دست است، و هنری کاملاً دستی است.

بافت جاجیم

جاجیم را معمولاً در چهار تخته با طول زیاد و عرض کم بافته می شود، سپس تخته ها را به هم می دوزند. البته امروزه به صورت ماشینی نیز تولید می شود. اما قطعا حس صمیمی و سنتی دست ساز را نخواهد داشت. وسایلی که جاجیم­ها با آن ها بافته می شود، عبارتند از: دستگاه جاجیم بافی، بافندگی جولایی، بافندگی گیلان، میخ، دفه، تگ، شمشیره، سردار، کول، گورت، بوبین و ماکو. نقش های بافته شده در جاجیم به صورت رنگارنگ و راه راه، پلکانی، کنگره ای و شطرنجی چیچکلامه است. با ترکیب رنگ ها و نقش های لوزی به طرح راه راه رنگی در روستا و شهر بسیار معروف است.

نکات مهم در هنگام خرید جاجیم

در هنگام خرید جاجیم باید به موارد مهم توجه کنید. در اینجا ویرا سفر این نکات مهم را برای شما آورده است.

• قبل از خرید خرید جاجیم بهتر است، فضایی را که می خواهید زیرانداز را پهن کنید، مشخص کنید تا بدانید، چه اندازه ای از آن مناسب تر است.
• اگر گرد و غبار و کثیفی به مدت طولانی در زیر و داخل ریشه زیرانداز جاجیمی باقی بماند، باعث شکنندگی آن می شود.
• اگر می خواهید، برای مدتی در کمد یا انباری نگه دارید، حتماً کنار آن نفتالین یا تنباکو قرار دهید، تا از پروانه خواری جلوگیری شود.
• برای شستن این نوع زیراندازهای ظریف و هنرمندانه بهتر است، از شامپو فرش استفاده کنید و با دست بشویید. از مواد شوینده لباسشویی استفاده نکنید. مهمتر از همه، دمای آب باید زیر 30 درجه باشد.
• مراقبت از ریشه بسیار مهم است. زیرا ریشه های کنده شده از ارزش و زیبایی جاجیم شما می کاهد. بنابراین هنگام شستشو حتما ریشه زیرانداز جاجیمی خود را به خوبی تمیز کنید، و مراقب کنده شدن آن باشید.
• اگر به دنبال زیراندازی بسیار بادوام هستید، بهتر است، جاجیمی را بخرید که تار آن از پشم باشد. زیرا پشم دیرتر می پوسد.
• اگر پوست حساسی دارید، از خرید جاجیم با الیاف مصنوعی خودداری کنید. الیاف طبیعی نه تنها باعث حساسیت پوستی و ترک پا نمی شود، بلکه تا حدودی از دردهای روماتیسمی و دردهای ساده پا نیز جلوگیری می کند.
• قیمت جاجیم به عوامل مختلفی بستگی دارد. نوع ، نوع پرز، تار و پود، تگ، شرکت بافندگی و … از جمله عوامل موثر در تعیین قیمت زیرانداز جاجیمی است. این نوع زیرانداز به دلیل دست بافت بودن قیمت نسبتاً بالایی دارد.

تفاوت جاجیم و گلیم چیست؟

• جاجیم نازکتر و نرمتر از گلیم بافته می شود، و ضخامتی بین گلیم و پارچه دارد.
• نقوش روی جاجیم محدود است. زیرا به وسیله تار و پود ایجاد می شود، و بیشتر عمودی یا افقی است. اما گلیم در طرح و نقش محدودیتی ندارد.
• تار در گلیم پنهان است، و دیده نمی شود. اما از آنجایی که سیم پیچ جاجیم رنگی است، زیبایی طرح و نقش آن را دو چندان می کند.
• تعداد تارهای زیرانداز جاجیمی بیشتر است. اما گلیم تارهای ظریف تری دارد.
• زیرانداز جاجیمی از قطعات در هم تنیده ای تشکیل شده است، که به صورت تکه ای بلند به هم متصل می شوند. اما گلیم به صورت یک تکه بافته می شود.
• در جاجیم­بافی، بافندگی به صورت افقی روی زمین قرار می گیرد. اما در گلیم یا عمودی یا خوابیده است.

طرح های مختلف جاجیم

جاجیم چیست ،در هنگام خرید جاجیم با طرح های بسیار متنوعی رو به رو می شوید. با توجه به سلیقه خود می توانید، هر یک را انتخاب کنید. در اینجا ویرا سفر انواع طرح ها را برای شما آورده است:

1. راه راه

این طرح در رنگ های مختلف است، که گاهی دارای حاشیه گمپل است. خطوط موازی این دست بافته ها 5 تا 1 سانتی متر عرض دارند و گاهی بین ردیف ها را با خطوط ظریف تزئین می شود.

2. شطرنجی

این نوع جاجیم در مربع های کوچک و بزرگ بافته می شود. تارهای رنگارنگ جایگزین یکدیگر می شوند، و رنگ های کاربردی را در هر مربع نشان می دهند. بنابراین رنگ های زمین روشن و تیره می شود. گاهی آن را با صمغ های پشمی کوچک تزئین می کنند، و به آن درخشندگی خاصی می بخشند. این صمغ ها را در مرکز مربع ها یا گوشه آنها به صورت ردیفی یا زیگزاک به عنوان حاشیه جاجیم می کشند.

3. خطاب

خطاب در ردیف های موازی بافته می شود و یا به رنگ های مختلف بافته می شود. گوشه های هر ردیف دارای زیورآلاتی است، که قسمت های باریک را به سمت داخل و رو به روی یکدیگر قرار می دهد، و طرحی خارق العاده ایجاد می کند.

4. گل

مانند سایر تصاویر طرح ها، در خطوط موازی، اما رنگ های تیره تر در هر ردیف، در کنار ردیف بعدی، به گونه ای نزدیک به یکدیگر قرار گرفته اند؛ که به صورت تصاویر زیبایی دیده می شوند. این تصاویر با توجه به سلیقه بافنده که با رنگ‌ها مشخص می‌شود، گل‌های زیبایی را به وجود می‌آورد.

5. دندانه دار

خطوط موازی این جاجیم ها 3 تا 4 سانتی متر عرض دارند. هر ردیف رنگ خاصی دارد. در وسط هر ردیف، تصویر پایه دندانه دار از طول جاجیم عبور می کند، و خود را در میان رنگ ها نمایان می کند.

6. شش درمه

این نوع ها بیشتر برای تزئین استفاده می شود. این طرح معمولاً در دو رنگ تیره و روشن و گاهی با حاشیه بافته می‌شود، که با رنگ زمین هماهنگ است. این نوع جاجیم بیشتر به رنگ آبی و سفید تیره، حاشیه به رنگ سفید و سیاه یا سفید و قرمز دیده می شود.

نتیجه درباره جاجیم چیست

جاجیم­ها از قدیم به عنوان روانداز کرسی در زمستان توسط عشایر و روستانشینان مورد استفاده قرار گرفته است. حتی برخی از افراد از جاجیم­ها به عنوان بالاپوش گرم استفاده می کردند. امروزه نیز از انواع جاجیم­ها به دلیل دستبافت بودن، و زیبایی که در طرح ها و سبک های مختلف دارند، به عنوان یکی از لوازم تزئین قرار گرفته است. همچنین برخی از افراد به جای زیرانداز از آن ها استفاده می کنند. برای خرید جاجیم می توانید به ویرا سفر مراجعه کنید. در این فروشگاه انواع مختلف جاجیم را در قیمت بسیار مقرون به صرفه ای پیدا کنید.